Voorzitter,
Pas een kleine vijf maanden geleden zag het coalitieakkoord het levenslicht. De drie partijen LDIJ, VVD en CDA vonden elkaar in onze liefde en ambities voor de stad en samen voelden we de urgentie om grote vraagstukken als de krapte op de woningmarkt en het goed op orde houden van de zorg voor onze inwoners. We vonden elkaar in een akkoord dat uitgebalanceerd is en recht doet aan verhalen en wensen van de IJsselsteiners en ruimte liet voor initiatieven in de raad of samenleving. We vonden elkaar in een goed verhaal, een goed verhaal vóór IJsselstein. Dat coalitieakkoord heeft zich vertaald in de begroting die voor ons ligt. U begrijpt dat we daarmee de begroting in de volle overtuiging omarmen.
En zoals genoemd waren en zijn de belangrijkste speerpunten: het op orde houden van het sociaal domein en het investeren in de versnelling van bouw van woningen. Daarmee gaan we niet voorbij aan alle andere belangrijke thema’s in onze samenleving, maar voor een vitaal en rechtvaardig IJsselstein zijn dit wat ons betreft de twee fundamenten. En wij hebben de keuze gemaakt om hieraan onze hoogste prioriteit te geven.
Tijdens het onderhandelen over het coalitieakkoord waren de financiële vooruitzichten niet zo rooskleurig. In ieder geval niet zo rooskleurig als we nu zien. Desondanks hebben we een akkoord gepresenteerd dat uitgebalanceerd was en recht deed aan de wensen van de coalitiepartners en ook nog ruimte liet voor initiatieven. En initiatieven, voorzitter, daar worden we in de VVD blij van.
Belangrijkste speerpunten voor de VVD waren en zijn: op orde houden en van het sociaal domein en investeren in de bouw van woningen en het investeren in veiligheid en verkeersveiligheid. Daarmee gaan we niet voorbij aan alle andere belangrijke thema’s in onze samenleving, maar voor een vitaal, leefbaar en rechtvaardig IJsselstein zijn dit wat ons betreft de drie fundamenten. En wij hebben de keuze gemaakt om hieraan onze hoogste prioriteit te geven.
Voorzitter, waarom zijn deze drie thema’s nu zo belangrijk?
Het sociaal domein is de trampoline waarop mensen mogen vertrouwen als het leven ze de diepte intrekt. Een trampoline die de val breekt en helpt de opwaartse beweging in te zetten. Zo zien wij het systeem van sociale zekerheid. Sociaal rechtvaardig én wederkerig. We laten niemand vallen én mensen doen zelf hun best om het eigen leven goed vorm te geven. We begroten ruimhartig in het sociaal domein én we laten het sociaal domein niet alle andere belangrijke zaken uit de markt drukken.
Dat eist van ons als bestuur van deze stad dat we daar waar mogelijk binnen het sociaal domein de kritische en scherpe keuzes durven te maken. En daarmee bedoel ik niet dat we per se moeten minderen op regelingen of versoberen, maar wel dat we steeds kritisch en scherp moeten zijn op de vraag of datgene wat we doen verdedigbaar en verantwoordbaar is naar alle IJsselsteiners. Dat het verdedigbaar is dat we zaken niet doen omdat we het geld uitgeven aan het sociaal domein.
Daarom hebben wij als VVD ingebracht om de taakstelling uit de begroting te halen. Daarmee wordt feitelijk 800.000 vrijgemaakt om de mensen die werken in ons sociaal domein rust en ruimte te geven om zonder extra druk het vreselijk belangrijke werk te kunnen doen. Tegelijk hebben we daarmee gezegd: dit is wat nu realistisch nodig is. De teller staat dus als het ware op nul. We hebben door deze gigantische investering feitelijk het sociaal domein de borging gegeven die het verdient en daarmee de IJsselsteiners sociaal rechtvaardig én wederkerigheid gegeven.
En toch voorzitter, moeten we ook waakzaam zijn. Het gaat nu goed en we kunnen alles betalen, ook in het sociaal domein, zoals we dat voor ogen hebben. Maar de toekomst is onzeker. Als gemeenten moeten we dealen met grote vraagstukken, daarbij de financiën op orde houden en onder de streep het leven in ons stadje leefbaar en prettig houden. Dat betekent dat we in de toekomst scherpe keuzes zullen moeten gaan maken met elkaar. Keuzes die ervoor zorgen dat bepaalde beleidsterreinen niet andere belangrijke zaken als een koekoeksjong uit het nest duwen. We moeten ervoor zorgen dat niet de onzekerheden de toekomst bepalen van onze stad, maar dat we dat zoveel mogelijk zelf doen. Dat vraagt om het lef en de durf om scherpe keuzes te maken en die ook uit te leggen in de stad. De VVD is daartoe bereid.
Het thema van de woningbouw is ook prioriteit. IJsselstein vergrijst en jongeren trekken noodgedwongen weg. Er zijn gewoon geen huizen genoeg. En het is heel simpel, voorzitter, een krimpende stad tast op termijn de vitaliteit aan. Minder mensen is minder voorzieningen. Minder sport. Minder economische activiteit. Minder cultuur. Minder sociaal. Zonder te bouwen verschraalt IJsselstein tot er geen andere opties zijn de voorzieningen af te bouwen en de ruim 700 jaar eigenheid op te geven.
Voorzitter, het bouwen van woningen en de groei van de stad is cruciaal voor het voortzetten van het IJsselstein zoals we dat kennen en zo lief hebben. Om die reden hebben we als VVD de prioriteit aan woningbouw gegeven en we zijn dan ook meer dan gelukkig dat enerzijds allerlei ontwikkelingen zijn en worden ingezet ten aanzien van woningbouw en dat anderzijds de ambtelijke capaciteit nu eens kwalitatief en kwantitatief wordt uitgebreid om de uitdagingen daadwerkelijk aan te gaan.
En dan, voorzitter, het thema van de verkeersveiligheid. De VVD is dé partij als het aankomt om veiligheid. We hebben binnen het geheel van veiligheid de keuze gemaakt om te focussen op de verkeersveiligheid. Want dat is waar alle IJsselsteiners, elke dag mee te maken hebben. En het behoeft dan ook geen betoog dat we zielsgelukkig zijn met de ongeëvenaarde investering die we met deze begroting doen in verkeersveiligheid. Daar zijn wij trots op en de IJsselsteiners van vandaag verdienen dat!
Voor de zuiverheid van het beslisproces zullen wij nog wel twee amendementen indienen op dit thema. Wij denken dat het ons helpt als we eerst het totaal van het beschikbare geld voor verkeersveiligheid vaststellen en pas daarna de weging van prioriteiten maken. Dat we in een later stadium bepalen met elkaar, op basis van een goede set criteria, waar de euro het meeste impact kan hebben. Maar dit laat onverlet dat we enorm blij zijn met de investeringen die we doen!
Voorzitter, zo bezien is het allemaal hozanna. Maar wij realiseren ons ook dat we in een heel erg uitdagende tijd leven. Thema’s als energiekosten, duurzaamheid, toekomstige verdeling van het gemeentefonds, stikstof, verdeling van welvaart, oorlog in de Ukraine en de verdeeldheid in ons land geven veel druk en zijn reden tot grote zorg. En ik begrijp dat de oppositie juist op enkele van deze thema’s de nadruk legt. Tegelijk zien we dat een aantal van deze thema’s geopolitiek of ten minste landelijk beslecht moeten worden. Dat onze invloed in die zin niet groot is. En we zien dat enkele thema’s gewoon op een andere manier beleefd worden. En tot andere keuzes leiden. Over onze prioritering heb ik al betoogd. Maar daarnaast vinden wij dat juist die onzekere toekomst goed huisvaderschap eist. We vinden dan ook dat we onze reserves niet te snel en te makkelijk moeten verteren. Want dan konden we in die onzekere toekomst wel eens het lid op de neus krijgen.
We blijven daarom bij onze prioriteiten die hun weg hebben gevonden in deze zeer goede begroting. Wij zijn er van overtuigd dat we zodoende het beste doen voor de IJsselsteiners en IJsselstein!
